การวางแผนปฏิบัติการ

การดูแลกันและกันหลังปฏิบัติการ

การดูแลบาดแผลทางจิตใจ

ทุกคนที่เข้าร่วมปฏิบัติการต้องเผชิญกับอำนาจกดขี่ข่มเหงของรัฐ  การดูแลจิตใจที่บอบช้ำขึ้นอยู่กับการดูแลตัวเราเองในระหว่างปฏิบัติการ การได้รับกำลังใจสนับสนุนจากคนอื่น ประวัติส่วนตัวของเรา รวมทั้งความหนักเบาของประสบการณ์ที่พบเผชิญ  เหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดบาดแผลทางจิตใจในภายหลังมักเกิดจากการถูกทำร้ายทางร่างกาย จิตใจและทางเพศ หรือเป็นประจักษ์พยานพบเห็นการทำร้ายผู้อื่น ตลอดจนความหวาดกลัวที่ยืดเยื้อหรือรุนแรง  ปัจจัยที่อาจทำให้เราเกิดปัญหาด้านจิตใจในภายหลังคือการมีประวัติเคยถูกทำร้าย การไม่ได้รับกำลังใจจากเพื่อนฝูงญาติมิตร การต้องแยกขาดจากผู้อื่นไม่ว่าในระหว่างหรือหลังปฏิบัติการ  เนื่องจากการทำร้ายเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นบ่อยในวัฒนธรรมของเรา การเรียนรู้ที่จะเยียวยาและนำเอาประสบการณ์เลวร้ายนี้มาเป็นพลังในปฏิบัติการครั้งต่อไปจะช่วยให้เราดำเนินชีวิตประจำวันอย่างเต็มเปี่ยมยิ่งขึ้น

ดังที่กล่าวแล้วว่า เหตุการณ์เลวร้ายส่งผลกระทบต่อแต่ละคนแตกต่างกันไป อาการที่เกิดขึ้นในแต่ละคนก็มีหลากหลายรูปแบบด้วย นี่คือเหตุผลสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้เรามักมองข้ามหรือเข้าใจอาการที่เกิดขึ้นไปแบบผิดๆ  สำหรับผู้ที่มีบาดแผลทางจิตใจนั้น ยิ่งพวกเขาได้รับการวินิจฉัยอาการและเยียวยาเร็วเท่าไร  ก็จะช่วยฟื้นฟูจิตใจได้เร็วขึ้นเท่านั้น

สัญญาณเตือนที่ควรใส่ใจ

หากใครก็ตามแสดงอาการที่เป็นสัญญาณเตือนข้างต้นออกมาหลังเกิดเหตุการณ์ร้ายแรง ไม่ว่าจะเกิดขึ้นหลังปฏิบัติการแค่หนึ่งชั่วโมงหรือหลังจากนั้นหนึ่งเดือนก็ตาม เราต้องใส่ใจอย่างจริงจัง  บาดแผลทางจิตใจอาจสาหัสยิ่งกว่าเดิมหากถูกละเลยหรือถูกล้อเล่นทำนองว่า “ช่างมันเถอะ ลืมๆ มันไปซะที!”

ข้อปฏิบัติหลังเกิดเหตุการณ์ที่สร้างบาดแผลทางจิตใจ

1. ถามผู้ได้รับผลกระทบว่าอยากไปหาสถานที่เงียบๆ เพื่อคุยกันเรื่องนี้หรือไม่  อย่าฉุดกระชากลากถูเขาออกไปถ้าเขายังต้องการดำเนินกิจกรรมต่อ  แต่การได้คุยกันทันทีหลังจากเกิดเหตุการณ์เป็นวิธีหนึ่งที่ดีที่สุดในการเยียวยาบาดแผลทางจิตใจให้ลดน้อยลง  เราไม่จำเป็นต้องวิเคราะห์ทุกเรื่องทุกอย่างที่เกิดขึ้น  แค่รับฟังก็พอ
2. ช่วยให้ผู้ได้รับผลกระทบได้ติดต่อกับกลุ่มเครือสหายของเขาอีกครั้งและตามหาคนที่เขาเป็นห่วง  การเยียวยาจิตใจจากบาดแผลส่วนหนึ่งคือการค้นพบหนทางอันปลอดภัยที่จะกลับไปเชื่อมโยงกับหลายสิ่งหลายอย่างที่ถูกตัดขาดออกไป เช่น ความไว้ใจ ความศรัทธา ฯลฯ  สิ่งนี้ทำไม่ได้ด้วยการเพิกเฉยละเลยหรือเห็นว่ามันไม่สำคัญ
3. ให้ความสำคัญกับเรื่องละอันพันละน้อยที่เราสามารถทำได้เพื่อช่วยให้ผู้ได้รับผลกระทบฟื้นฟูความรู้สึกถึงศักดิ์ศรีและความเป็นมนุษย์อีกครั้ง….การหาสถานที่ให้เขาได้อาบน้ำล้างหน้าล้างตา การพาเขาไปอยู่ในสถานที่ที่เขียวชอุ่มสดชื่น ได้รู้สึกถึงใบไม้ใบหญ้าใต้ฝ่าเท้า ฯลฯ  จงถามเจ้าตัวว่าอะไรอย่างไหนที่ช่วยเขาได้ (เพราะเรื่องนี้แตกต่างกันไปตามบุคคลและสภาพแวดล้อม)
4. คงไม่ต้องบอกว่าการตั้งใจรับฟังอย่างลึกซึ้งมีความสำคัญแค่ไหน  มันสำคัญอย่างยิ่งที่ต้องทำให้ผู้ได้รับผลกระทบเกิดความมั่นใจอีกครั้งว่าสิ่งที่เขารู้สึกเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นกับทุกคน ปฏิกิริยาของความทุกข์ใจนั้นเป็นปฏิกิริยาปรกติธรรมดาที่ย่อมเกิดขึ้นในเหตุการณ์เช่นนี้ ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่ไม่มีใครควรต้องพบเจอ  มันไม่ใช่อาการของคนใกล้บ้าหรือคนอ่อนแอที่ไม่สามารถ “ยืนหยัดต่อสู้”  จงระวังคำพูดประเภท “อย่าขี้แย” อย่าลืมว่าคำพูดแบบนี้มาจากสำนึกแบบปิตาธิปไตยในวัฒนธรรมแบบทหารที่ฝังรากอยู่ในสังคม

ในช่วงหลังเกิดเหตุการณ์ที่ทำร้ายจิตใจ เราควรปฏิบัติตัวดังต่อไปนี้

• กินอาหารดีๆ มีประโยชน์
• ออกกำลังกาย เพราะเหตุการณ์ที่ทำร้ายจิตใจมักทำให้ร่างกายหลั่งสารเคมีที่ควรปลดเปลื้องทิ้งไปด้วยการออกกำลังกาย
• ช่วยให้ผู้ได้รับผลกระทบกลับมาใช้ชีวิตตามปรกติ อย่างน้อยก็ได้ทำกิจวัตรที่เขาทำเป็นประจำก่อนถูกทำร้ายจิตใจ
• คอยรับฟังเสมอ
• เราอาจชักชวนให้เขาใช้เวลากับกลุ่มเยียวยาจิตใจกลุ่มเล็กๆ หรืออยู่ตามลำพังหากเขาต้องการเช่นนั้น
• ผู้ได้รับผลกระทบอาจไม่เป็นตัวของตัวเองหรือมีอารมณ์แปรปรวน  เราควรอดทนและอย่าพยายามบังคับให้เขากลับไปเป็นคนเดิมโดยเร็ว
• ในกรณีที่เกิดเหตุการณ์ทำร้ายจิตใจอย่างร้ายแรง เราอาจก่อตั้งกลุ่มองค์กรอย่างเป็นทางการเพื่อช่วยเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบในช่วงเวลาระหว่าง 24-72 ชั่วโมงหลังเกิดเหตุการณ์  การซักถามผู้ได้รับผลกระทบอย่างเป็นทางการควรกระทำโดยคนที่มีประสบการณ์ด้านนี้และควรรวบรวมผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์เดียวกันให้มาสนับสนุนซึ่งกันและกัน