“คนตัวเล็กกับภารกิจใหญ่ยิ่ง”
อาณัติและการขยายอาณัติของช่างเชื่อม
ในฐานะช่างเชื่อมที่มีภารกิจเชื่อมประสานเครือข่าย หาจุดเชื่อมต่อระหว่างกลุ่มต่างๆ เกาะเกี่ยวร้อยรัดเพื่อยกระดับไปสู่การก่อร่างสร้างตัวของขบวนการเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตย เราอาจรู้สึกว่าภาระหน้าที่นี้หนักหนาสาหัสนัก เราก็แค่คนตัวเล็กๆ จะเอาอะไรไปเชื่อมประสานเพื่อนพี่น้องได้?
แม้จะรู้แท็กติกมีกลเม็ดยุทธวิธีต่างๆ นานา หากเป้าหมายของเราใหญ่และไกลมากเกินกว่าอาณัติที่มี ทางเลือกแรกคงต้องลดเป้าหมายลง อีกทางเลือกหนึ่งคือต้องขยายอาณัติออกไปให้ใหญ่พอที่จะรองรับเป้าหมายนั้น
นักกิจกรรมจะมุ่งไปที่การพัฒนาศักยภาพของตนเอง เพื่อขยายอาณัติของตน นักจัดตั้งจะรวบรวมศักยภาพของนักกิจกรรมมาทวีคูณผ่านงานจัดตั้ง กลายเป็นอาณัติของกลุ่ม ส่วนช่างเชื่อมจะเชื่อมต่ออาณัติต่างๆ เข้ามาเพื่อปฏิบัติภารกิจร่วม
ช่างเชื่อมเร่ิมต้นจากการการกำหนดเป้าหมายของภารกิจ จากนั้นจะสำรวจ “อาณัติ” ของตนเอง และขยายอาณัติของตนออกไป
อาณัติ หรือ Boundary หมายถึง หมายถึงขอบเขตอำนาจ ขอบเขตการตัดสินใจ ทรัพยากรที่เรามี รวมทั้งสิ่งต่างๆ ที่อยู่ในความควบคุมของเรา
แนวคิดเรื่องอาณัติอาจมองจากแง่มุมที่ว่าชีวิตเรามีส่วนที่ควบคุมได้ กับส่วนที่ควบคุมไม่ได้
เราควบคุมความคิด การกระทำและอารมณ์ความรู้สึกของตนเองได้ ดังนั้น ความคิด การกระทำ อารมณ์ความรู้สึกจึงอยู่ในอาณัติของเรา
เราควบคุมพลังงานของเราได้ ไม่ว่าจะเป็นการใช้เวลา การใช้ทรัพยากร คำพูดที่พูดกับตัวเองได้ พื้นที่ส่วนตัว เนื้อตัวร่างกาย ความคิดจิตวิญญาณ อุดมการณ์ทางการเมือง วิธีจัดการความท้าทายในชีวิต เป้าหมายชีวิต ฯลฯ สิ่งต่างๆ เหล่านี้อยู่ในอาณัติของเรา
ขณะเดียวกันส่วนที่เราควบคุมไม่ได้ก็ได้แก่ การกระทำของคนอื่น ผลสำเร็จของความพยายามของเรา ความคิดเห็นของคนอื่น สิ่งที่คนอื่นคิดกับเรา วิธีที่คนอื่นดูแลตัวเอง เหตุการณ์รอบตัวเรา อดีตที่ผ่านไปแล้วและอนาคตที่ยังมาไม่ถึง สิ่งเหล่านี้เราไม่สามารถควบคุมได้ และการพยายามที่จะควบคุมสิ่งเหล่านี้รังแต่จะสร้างความทุกข์ทรมานให้ตัวเราและผู้อื่น
สิ่งที่อยู่ในอาณัติเรา อยู่ในความควบคุมเรามีอำนาจในการจัดการ แต่สิ่งที่อยู่นอกอาณัติจะอยู่นอกขอบเขตการควบคุมของเรา
อาณัติของช่างเชื่อมอยู่ที่กลุ่มและเครือข่าย เช่น การมีข้อเสนอที่ดีมีเหตุมีผล เราหวังผลว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลง แต่จะเปลี่ยนแปลงหรือไม่นั่นอยู่นอกอาณัติของเรา การขยายอาณัติคือการทำให้เราขยายส่วนที่ควบคุมได้มากขึ้นเรื่อยๆ ด้วยการเชื่อมต่อกับคนอื่นหรือกลุ่มอื่น เพื่อเพิ่มศักยภาพและทรัพยากร
ขั้นตอนสำรวจและกำหนดอาณัติของตนในฐานะช่างเชื่อม
- เริ่มต้นจากการกำหนดเป้าหมายที่ต้องการเปลี่ยนแปลง จากนั้น
- กำหนดขอบเขตการทำงาน เช่น พื้นที่หมู่บ้าน ชุมชน จังหวัด ประเทศ ถ้าขอบเขตการทำงานของเราอยู่ในพื้นที่หมู่บ้านก็อาจจะเชื่อมกับคนที่ทำงานระดับประเทศได้ยาก
- ประเมินตนเองทั้งด้านทักษะ ความรู้ และเวลาที่เรามี รวมทั้งประเมินทีมหรือกลุ่มด้วย ก่อนจะไปเชื่อมประสานเครือข่ายเราจำเป็นต้องประเมินศักยภาพตนเองและทีมก่อนว่าอยู่ระดับไหนจะได้ตั้งเป้าหมายให้สอดคล้องกัน
- สำรวจเวลาทำงานและทรัพยากร ในการทำงานโครงการหนึ่งให้สำเร็จจำเป็นต้องใช้ทรัพยากร 3 อย่างคือ คน เงิน เวลา จำเป็นต้องประเมินทรัพยากรว่าเพียงพอหรือไม่ในการทำงานเครือข่าย
- สำรวจขอบเขตอำนาจการตัดสินใจของเรากับกลุ่มเป้าหมายหรือคู่กรณี ยกตัวอย่างเช่นเราจะสร้างเครือข่ายคัดค้านเขื่อน ขอบเขตอำนาจการตัดสินใจประเด็นนี้อยู่ที่ ครม. แต่เราทำงานระดับหมู่บ้านโปรเจ็กต์นี้ก็อาจไม่สำเร็จเพราะขอบเขตอำนาจการตัดสินใจใหญ่กว่าในพื้นที่หมู่บ้าน ดังนั้นสิ่งที่เราต้องทำคือเพิ่มอาณัติ สิ่งนี้เองคืองานของช่างเชื่อม การเพิ่มขอบเขตการทำงานของเราเพื่อเพิ่มขอบเขตอำนาจการตัดสินใจ
Act Lab
Activist Laboratory Thailand
ห้องทดลองนักกิจกรรม
พื้นที่ทดลองไอเดียใหม่ๆ ในการเคลื่อนไหวทางสังคม
